อาหารประจำชาติญี่ปุ่น

อาหารพื้นเมืองของประเทศญี่ปุ่นก่อนการสิ้นสุดการปิดประเทศหรือซะโกกุ (鎖国 Sakoku) เมื่อค.ศ. 1868 แต่ในความหมายที่กว้างขึ้นนั้นจะรวมถึงอาหารที่ใช้ส่วนผสมและวิธีการทำอาหารซึ่งรับมาจากต่างประเทศภายหลังการเปิดประเทศ แต่ชาวญี่ปุ่นก็ได้ประยุกต์ให้เข้ากับตนเอง อาหารญี่ปุ่นนั้นมีชื่อเสียงด้านการเน้นอาหารตามฤดูกาล (旬shun) คุณภาพของวัตถุดิบ และการจัดวาง

1. มากิซูชิ (Maki-zushi)

มากิซูชิคือข้าวห่อสาหร่าย มีไส้หรือท็อปปิ้งหลากหลาย มีชื่อเรียกตามไส้หรือท็อปปิ้ง เช่น

– กัปปะมากิ (Kappa Maki) คือข้าวห่อสาหร่ายไส้แตงกวาเรียกตามชื่อกัปปะด้วยความเชื่อที่ว่าตัวกัปปะปิศาจในความเชื่อโบราณของญี่ปุ่นนั้นชอบกินแตงกวา
– เท็กกะมากิ (Tekka Maki) คือข้าวห่อสาหร่ายไส้ปลาทูน่าหมักโชยุและมิริน(น้ำส้มหมักของญี่ปุ่น)หั่นเป็นชิ้น
– เนกิโทโร่มากิ (Negitoro Maki) คือข้าวห่อสาหร่ายไส้หรือท็อปปิ้งเป็นปลาทูน่าส่วนท้องสับกับต้นหอม
– ทูน่ามาโย (Tsunamayo) คือข้าวห่อสาหร่ายไส้หรือท็อปปิ้งเป็นปลาทูน่ากับมายองเนส
– คัมเปียวมากิ (Kampyo Maki) คือข้าวห่อสาหร่ายไส้หรือท็อปปิ้งเป็นคัมเปียว (ฟักหรือน้ำเต้าหมักด้วยโชยุและน้ำตาล หั่นเป็นเส้นๆแล้วตากแห้ง)

2. โซบะ (Soba)

เส้นก๋วยเตี๋ยวบัควีทเรียวเล็กเสิร์ฟในน้ำซุปเย็นหรือร้อน ใส่เครื่องหลากหลาย เช่น กุ้งเทมปุระ นารุโตะ(ลูกชิ้นปลาหั่นสไลด์) ต้นหอมซอย ผักภูเขา

3. โซเมน (Somen)

4. ทาโกะยากิ (Takoyaki)

ทาโกะยากิทำจากแป้งทอดในหลุมขนมครกวางตรงกลางด้วยชิ้นปลาหมึกยักษ์ก่อนปิดด้วยแป้งแล้วหมุนแป้งในหลุมให้เป็นก้อนกลมๆ ลักษณะแป้งด้านนอกจะเหลืองกรอบด้านในจะนุ่มๆหยุ่นๆ เวลาเสิร์ฟนิยมโรยหน้าด้วยซอสทาโกะยากิรสชาติหวานๆเค็มๆ มายองเนส สาหร่ายป่น ปลาคัตสึโอะตากแห้งสไลด์ ทาโกะยากิมีต้นกำเนิดมาจากโอซาก้า สามารถทำได้เองที่บ้าน ประชาชนนิยมทานเป็นอาหารว่างและในงานเทศกาล

5. ข้าวปั้น,โอนิกิริ (Onigiri)

ข้าวปั้นที่นิยมปั้นเป็นรูปสามเหลี่ยม มีไส้หลากหลาย ที่นิยมก็เช่น ไส้ปลาทูน่า ไส้ปลาแซลมอน ไส้บ๊วยดอง (อุเมโบชิ,Umeboshi) แล้วห่อด้วยแผ่นสาหร่าย โอนิกิริมีขายทั่วไปตามคอนวีเนียนสโตร์หรือร้านสะดวกซื้อและราคาไม่แพง

6. โมจิ (Mochi)

โมจิเป็นก้อนแป้งข้าวเหนียว ย่างๆไฟทานกับสาหร่าย น้ำตาลหรือผงคินาโกะ(ผงซอสโชยุ) หรือนิยมใส่โมจิเป็นท็อปปิ้งอาหารต่างๆเช่น ราเม็งหรือพิซซ่า และเป็นส่วนประกอบหลักในขนมญี่ปุ่นหลายชนิดเช่นดังโกะ โอเซนไซ(โมจิกับถั่วแดงต้ม) ในเวันขึ้นปีใหม่นิยมทำโมจิแบบโบราณคือตำด้วยครกไม้เพื่อฉลองเทศกาล

7. อุด้ง (Udon)

8. ชาฮั่ง (Chahan)

9. โอโคโนมิยากิ (Okonomiyaki)

ทำจากแป้งที่ผสมด้วยไข่ กะหล่ำปลีซอย ส่วนประกอบอื่นเช่น เนื้อสัตว์ เบคอน อาหารทะเลต่างๆ หรือชีส ตามที่ต้องการ คำว่าโอโคโนมิแปลว่าอะไรก็ได้ที่คุณชอบ ผสมส่วนผสมทั้งหมดแล้วเทแผ่เป็นวงกลมบนกะทะเหล็กแบนร้อน กลับไปมาให้สุก เสร็จแล้วโรยหน้าคล้ายกันกับทาโกะยากิ

10.คาเรไรสึ, ข้าวหน้าแกงกะหรี่ (Kare Raisu)

แกงกะหรี่ถูกนำเข้ามาตั้งแต่สมัยเมจิ และมีการปรับปรุงรสชาติให้ถูกปากคนญี่ปุ่นคือมีรสอ่อน เผ็ดน้อย แกงกะหรี่นิยมใส่ผักเช่นแครอท มันฝรั่ง หัวหอม และบางครั้งเสิร์ฟคู่กับหมูชุบเกล็ดขนมปังทอดหรือกุ้งเทมปุระ

11. นิกิริซูชิ (Nigiri Sushi)

เป็นข้าวปั้นซูชิแบบทั่วไปคือข้าวปั้นเป็นก้อนรูปวงรีแล้ววางด้านบนด้วยเนื้อปลาหั่นสไลด์หรืออาหารทะเลต่างๆ เช่นปลาทูน่า ปลาแซลมอน ปลาหมึกยักษ์ ไข่หวาน กุ้ง ปลาไหล

12. ยากิโตริ (Yakitori)

เป็นเมนูไก่เสียบไม้ปิ้ง ทานเป็นกับแกล้มเบียร์ โดยทั่วไปจะใช้ส่วนประกอบต่างๆของไก่ ในบางร้านอาจจะมีเนื้อหมูบ้าง ใช้ส่วนประกอบต่างของไก่ เช่น เนื้อ หนัง ตับ ไส้ ปรุงรสด้วยเกลือหรือซอสโชยุตามแต่ละสูตรของร้าน

13. อิคูระ (Ikura)

อิคูระหรือไข่ปลาแซลมอนมีสีส้มสด แวววาว รูปร่างกลม ขนาดค่อนข้างใหญ่ถ้าเทียบกับไข่ปลาทั่วไป ส่วนใหญ่ใช้วางเป็นหน้าซูชิหรือข้าวปั้น โดยแช่ซอสโชยุเพื่อปรุงรสชาติ ส่วนใหญ่ทานดิบ

14. ซาชิมิ (Sashimi)

ซาชิมิหมายถึงอาหารทะเล หรือเนื้อสัตว์ต่างๆ ต้องสดใหม่ คุณภาพสูง เพราะจะทานแบบดิบๆโดยแล่เป็นแผ่นบางๆ ให้เคี้ยวง่าย ในญี่ปุ่นการจัดเรียงซาชิมิในจานเป็นศิลปะอย่างหนึ่งที่เชฟให้ความสำคัญ เพื่อให้ดูน่าทาน เพราะอาหารดิบๆถ้าไม่สวยหรือจัดวางไม่เรียบร้อยจะทานยากและดูน่าพะอืดพะอมมากกว่าน่ากิน

17. เมนไทโกะ (Mentaiko)

เมนไทโกะเป็นไข่ปลาพอลล็อค(Pollock) ที่นำไปหมักด้วยโชยุ หรือพริก แล้วแต่สูตรของผู้ผลิต ทานเป็นไส้ข้าวปั้นหรือทานเดี่ยว มีรสชาติเข้มข้นเด่นเป็นเอกลักษณ์ ชาวญี่ปุ่นเองหลายคนก็ชอบและไม่ชอบในรสชาติของมัน เป็นที่นิยมทั่วไปถึงขนาดทำเป็นรสมันฝรั่งทอด

18. โอชะสุเกะ (Ochazuke)

เป็นเมนูที่ทานร้อนๆ โดยการรินน้ำชาในข้าว วางท็อปปิ้งด้วยของดองเค็มต่างๆเช่น ผักดอง สาหร่าย งา บ๊วยดอง อาหารทะเลดอง ตามใจชอบ อาจเสริมรสด้วยวาซาบิก็ได้

19. ฮายาชิไรซ์ (Hayashi rice)

21. เทมากิ (Temaki)

22. ทงคัตสึ (Tonkatsu)

23. จิราชิ (Chirashi)

เรียกได้ว่าเป็นข้าวหน้าซูชิรวมแบบใส่เป็นชามก็ว่าได้ ใส่หน้าของทะเลหลายอย่างทั้งแบบดิบและปรุงสุก ได้แก่ไข่ปลาแซลมอน ไข่หวานย่าง ปลาทูน่า ปลาแซลมอน ปลาอาจิ ไข่หอยเม่น ข้าวหน้าปลาดิบรวมนี้นิยมทานกันในเทศกาลเด็กผู้หญิงในเดือนมีนาคมอีกด้วย

24. Agedashi dofu